Kimyasal Tulum Nasıl Seçilir
Kimyasal Tulum, tek kullanımlık tulum, tybek tulum dediğimiz bu ürünlerin, Kişisel Koruyucu Donanımlarla İlgili Uyumlaştırılmış Ulusal Standartlar ve Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkkında Yönetmelik’te belirtilen standartlara uygun olması zorunludur.
Kimyasal Tulumlar için, mevcut şartlarda yapılan araştırmalar gösteriyor ki, bugüne kadar YERLİ ÜRETİM tam anlamıyla bu standartları maalesef karşılamıyor. Dolayısıyla ÖNCE İNSAN MANTIĞINDAN hareket eden ekibimiz, yerli ürünlere önem verse de kimyasal tulumlarda (tek kullanımlık tulumlar dahil) ithal ürün kullanılmasını tavsiye etmektedir.
ÖNEMLİ; Ürünün belli bir amaca uygunluğu
koşullara bağlıdır ve ürün seçimi KKD
çalışma koşulları ve kısıtlamaları konusunda
İş Güvenliği Uzmanlarının yapacağı risk
değerlendirmesine tabi olmalıdır
Kişisel Koruyucu Donanımlar Kategorizasyon Rehberi:
Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamındaki kişisel koruyucu donanımların CE belgelendirme işlemlerinin yapılabilmesi için hangi kategoriye dahil olduklarının belirlenmesi gerekir. Bu anlamda Kişisel Koruyucu Donanımların kategorizasyonuna ait tebliği’ne ulaşabilirsiniz.
Kişisel Koruyucu Donanımlarla İlgili Uyumlaştırılmış Ulusal Standartlar (EN Standartları):
EN Standartları Avrupa’daki Standart Otoritelerinin oluşturduğu komitelerin kabul ettiği teknik standartlardır. Bu teknik standartlar Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD) dahil olmak üzere birçok çeşitli ürüne yönelik olarak minimum performans şartlarını ve test metodlarını belirler. Bu anlamda Kişisel Koruyucu Donanımlar EN Standartlarına ait tebliği’ne ulaşabilirsiniz.
Kişisel Koruyucu Donanımlar Kategorizasyon Rehberi:
Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamındaki kişisel koruyucu donanımların CE belgelendirme işlemlerinin yapılabilmesi için hangi kategoriye dahil olduklarının belirlenmesi gerekir. Bu anlamda Kişisel Koruyucu Donanımların kategorizasyonuna ait tebliği’ne ulaşabilirsiniz.
CE İşareti
CE İşaretinin(belgesinin) zorunlu olduğu 23 ürün grubu dahilinde ki tüm ürünlerin CE İşareti (belgesi) olmadan AB’ye ihracatı mümkün değildir. Ayrıca Türkiye’de ürünlerin piyasaya arz olması mümkün değildir. Türkiye’de son yasal değişikliklere göre ürünün CE işareti (belgesi) taşıması zorunlu hale gelmiştir. Bu zamanla tüm CE işareti (belgesi) zorunlu olan ürünlere getirilecektir.
TS EN 340 KORUYUCU GİYECEKLER
Kapsam
Bu standart, koruyucu giyeceklerle ilgili ergonomi, zararsızlık, beden ölçüsü gösterilişi, eskime, uyumluluk ve işaretleme konularında genel performans özellikleriyle imalâtçı tarafından koruyucu giyecekle birlikte sağlanacak bilgileri kapsar.
Bu standart, ilgili olduğunda özel standartlarla birlikte kullanılmak üzere hazırlanmış bir referans standarttır. Bu standart, tek başına kullanılamaz; sadece koruma sağlanırken bir mamule ilişkin özel performans kurallarını ihtiva eden başka bir standartla birlikte kullanılabilir. Özel kurallar gerektiğinde, bunlar ilgili mamullere ait uygun standartta belirtilmelidir.
EN 340: 1993 standartının revizyonu sonucu oluşan bu yeni baskıda aşağıdaki temel değişiklikler ortaya çıkmıştır:
- Deney metotları dâhil temel sağlık ve ergonomi kuralları eklenmiştir. Kuralların birçoğu giyecek parçası imalâtçılarına malzeme sağlayan tedarikçileri etkilemektedir. Diğer kurallar, özel mamul standartlarına uygunluğu sağlamak bakımından giyecek parçası imalâtçıları için önemlidir.
- Beden ölçüsü gösteriliş sistemi, EN 13402 serisindeki beden ölçüsü kuralları dikkate alınacak şekilde iyileştirilmiştir.
İşaretleme
Koruyucu giyeceklerin her bir parçası işaretlenmelidir. İşaretleme;
- bilgi amacıyla verilen ifadelerde (meselâ, uyarı cümleleri) mamulün teslim edileceği ülkenin resmi dilinde/dillerinde,
- mamulün üzerinde veya mamule tutturulmuş etiketler üzerinde,
- görünebilecek ve okunabilecek bir konumda yerleştirilmiş,
- belirli sayıdaki temizlik işlemine dayanıklı olmalıdır.
İşaretleme ve piktogramlar, verilen mesajın hemen anlaşılabilir olması için yeterince büyük olmalı
ve kolayca okunabilen rakamların kullanımına imkân tanımalıdır.
Performans
Tek parçalı giyecekleri birtakım tanımlayıcı performans seviyelerinden birine yerleştirmek amacıyla çeşitli deneylerden elde edilen veriler kullanılır. Birçok kazada, bilinen giyeceklerin ciddî yaralanma veya ölümleri önleyemediği, vücuda uygulanan kuvvetler olabileceği unutulmamalıdır.
Performans seviyeleri, bir lâboratuvardaki deney sonuçlarına göre belirlendiğinden, bu seviyelerin çalışma mahallindeki gerçek şartlarla ilgili olması gerekmez. Bu sebeple koruyucu giyecekler, maruz kalınan risk ve ilgilenilen tehlike veya tehlikelere karşı koruyucu giyeceklerin performansıyla ilgili imalâtçı tarafından sağlanan veriler dikkate alınarak, son kullanıcı işlemiyle ilgili şartların ve görevlerin tam olarak değerlendirilmesiyle seçilmelidir. Özel mamul standartlarında, performans seviye serisi tanımlanır; bu seride yüksek performansa büyük numara karşılık gelir.
Deney metotlarının uyarlığı ve kullanıcıların maruz kalacağı tehlike/tehlikeler dikkate alınarak, performans seviye sayısı mümkün olduğunca az olmalıdır. Farklı performans seviyeleri sadece tek bir performans seviyesinin kapsamına yeterince giremeyen farklı risk seviyeleri ve ergonomi faktörlerinin bulunması durumunda kullanılabilir.
TS EN 1073-2 Radyoaktif Bulaşmaya Karşı Koruyucu Giysi
Kapsam
Bu standart, koruyucu giysiyi giyen kişiyi parçacık formunda radyoaktif bulaşmaya karşı koruyan havalandırmasız koruyucu giysiler için kuralları ve deney yöntemlerini kapsar.
Bu tip giysiler kullanıcının yalnızca vücudunu, kollarını ve bacaklarını korumayı amaçlar ancak kullanıcının ilave bölgelerini koruyacak aksesuarlarla da kullanılabilir (örneğin; botlar, eldivenler). Bu ilave bölgeler için koruma, diğer Avrupa Standartlarında belirlenmiştir. Bu standart iyonlaştırıcı radyasyona karşı korunma ve hastaların teşhis ve/veya tedavi amaçlı alınan tedbirlerle radyoaktif maddelerle bulaşmaya karşı korunması için uygulanmaz.
Özellikler
Havalandırmasız koruyucu giysi, EN 340’a göre en azından aşağıdaki bilgi ile işaretlenmelidir. İşaretleme, açıkça görünür olmalı ve giysinin kullanım süresince kalıcı olmalıdır:
a) Adı, ticari adı, veya imalatçının tanıtımı ile ilgili diğer unsurlar,
b) Bu standardın numarası ve tarihi ve bunu takiben toplam içeri doğru sızıntının performans seviyesi,
c) İmalat yılı,
d) Giysinin tip adı, tanıtım numarası veya model numarası,
e) EN 340’ta tanımlandığı gibi beden ölçüsü aralığı,
İmalatçı tarafından sağlanan bilgi,
Sağlanan bilgi, en azından ülkenin veya uygulama bölgesinin resmi dilinde/dillerinde olmalıdır.
İmalatçıların sağladığı bilgi EN 340’ın özellikleri ile uyumlu olmalıdır.
Aşağıdaki bilgiler ek olarak sağlanmalıdır:
- Takma, kullanma, giydirme, çıkarma ve depolama için talimatlar,
- Aksesuarlar ve belirtilen seviyede vücut korumasını elde etmek için gerekli birleştirme araçları,
- Uygulama, kullanım sınırlamaları (sınıandırma, sıcaklık aralığı vb.),
- Kullanıcı tarafından kullanımdan önce yapılması gereken deneyler (gerekliyse),
- Bakım ve temizlik ve örn. duş ile bulaşmanın giderilmesi (dekontaminasyon) (gerekliyse).
- Olası karşılaşılabilecek sorunlara karşı, örneğin; ısı stresi, iş yükü, çevresel atmosfer vb. uyarılar(uygunsa) verilmelidir.
Not – Kullanıcının rahatı dikkate alınmalıdır. İmalatçı uygun iç çamaşırları önermelidir.
TS EN ISO 13982-1 Katı Parçacıklara karşı Koruyucu Giyecek
Kapsam
Bu standart, hava ile yayılan katı parçacıkların nüfuz etmesine dayanıklı kimyasal koruyucu giyecekler için asgari kuralları kapsar (tip 5). Bu giysiler, örneğin, ayak koruması olan veya olmayan, kapüşonu veya siperlikleri olan veya olmayan tek parçalı tulumlar veya iki parçalı elbiseler gibi gövdeyi, kolları ve bacakları kapatan, tüm vücudu koruyan giyeceklerdir. Kapüşonlar, eldivenler, çizmeler, siperlikler veya solunumla ilgili koruyucu donanım (RPE) gibi bileşen parçaları için kurallar diğer uluslararası ve Avrupa Standartlarında belirtilebilir.
Bu standart, sadece hava ile yayılan katı parçacıklara uygulanabilir. Bu standart, ayrı standartların nesnelerini oluşturabilen katı kimyasallar (örneğin, sürtme veya bükme yoluyla malzemeler boyunca kimyasal tozların nüfuz etmesi) tarafından yüklemenin diğer biçimlerine uygulanamaz.
İşaretler
Kimyasal koruyucu giyecek en azından aşağıda verilen bilgilerle işaretlenmelidir. İşaretleme giyeceğin ömrü boyunca yeteri kadar dayanıklı ve açıkça görülebilir olmalıdır.
Uygun ilave işaretlemeye dikkat edilmesi tavsiye edilir.
a) İmalatçının adı, ticari markası veya diğer tanıtıcı araçları,
b) İmalatçının tip numarası, tanıtma numarası veya model numarası,
c) Bu kimyasal koruyucu giyeceğin tipi (örneğin, tip 5),
d) Bu standardın referans numarası ve yayın tarihi (örneğin, ISO 13982-1:2004),
e) İmalat yılı ve uygun ise giyeceğin beklenen raf ömrü (bu bilgi her bir giyecek üzerine işaretleme yerine her bir ticari ambalaj üzerine işaretlenebilir),
f) EN 340:2003, boyut gösterimi,
g) Elbisenin kimyasallara karşı koruma için olduğunu gösteren piktogram [ISO 7000-2414] ve imalatçının talimatlarının okunmasının tavsiye edildiğine ilişkin piktogram [ISO 7000-1641]
Perfomans
Tip 5 giyecek için kimyasal koruyucu giyecek malzemeleri aşağıda verilen özellikler için EN 14325:2004’ün hükümlerine göre sınırlandırılmalı ve deneye tabi tutulmalıdır:
– Aşınma direnci
– Bükme çatlama direnci
– Yamuk yırtılma direnci
– Delinme direnci
Malzemeler ayrıca tutuşmaya karşı direnç için kuralı da karşılamalıdır
İlave koruyucu elemanlar giysinin tümleşik bir parçasını oluşturuyorsa, bu kurallar ilave koruyucu elemanlara da uygulanır (örneğin, kapüşonlar veya bot kılıfarı).
İmalatçının talimatları giysinin temizlenebileceğini belirtiyorsa, tüm numuneler deneyden önce imalatçının talimatlarına göre beş temizleme çevrimine tabi tutulmalıdır.
Tüm deney numuneleri en azından 24 h süreyle (20 ± 2) °C sıcaklık ve % (65 ± 5) bağıl nemde depolanarak şartlandırılmalıdır. Deney prosedüründe aksi belirtilmedikçe, deneyler deney numuneleri şartlandırma ortamından alındıktan sonra 5 min içerisinde başlamalıdır.
EN 14325’e göre sınırandırıldığında, kimyasal koruyucu giyecek malzemeleri belirtilen özelliklerin her biri için en azından performans seviyesi 1’i elde etmelidir. Bir deney yöntemi açıkça ölçülebilir bir sonuç sağlamada başarısız olursa, “uygulanabilir değildir” ifadesi karşılık gelen özellik bakımından deney raporunda ve kullanım için talimatlarda işaretlenmelidir. Deneyin uygun bir şekilde neden tamamlanamadığı da belirtilmelidir (örneğin, delinme direnci deneyinde numunenin esnekliğinin ölçülebilir uç noktaya ulaşımı engellemişse).
Cilt tahrişine neden olduğu veya sağlık üzerinde herhangi bir olumsuz etkiye sahip olduğu bilinen malzemeler kullanılmamalıdır
Yapı malzemesi etkin koruma sağlamasının yanı sıra giyenin rahatını sağlamak için mümkün olduğu kadar hafif ve esnek olmalıdır.
Not – Malzeme özellikleri, koruyucu giyeceğin giyenin rahatının tayini için sadece bir unsurdur. Giyeceğin tasarım özellikleri giyenin rahatında önemli etkiye sahip olabilir.
TS EN 13034 + A1 Sıvı Kimyasal Maddelere Karşı Koruyucu Giyecekler
Kapsam
Bu standart, kimyasal maddelere karşı koruyucu giyeceklerin sınırlı kullanma ve sınırlı tekrar kullanılabilme performansları için asgari kuralları kapsar. Sınırlı performansa sahip, kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecekler, tam bir sıvı geçirgenlik bariyerinin (moleküler seviyede) gerekmediği hafif püskürmelere, sıvı aerosollere veya düşük basınçlı, düşük hacimli sıçramalara maruz kalmanın muhtemel olduğu durumlarda kullanım için amaçlanmıştır.
Bu standart, kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecek takımı (Tip 6) ve kısmi vücut koruyucularının (Tip 6B) her ikisini de kapsar.
Benzer sınırlı performansa sahip kısmi vücut koruyucuları (Tip 6B), sadece vücudun belirli kısımlarını kapatır ve korur. Mesela; ceket, önlük, kolçak gibi. Bunlar, komple giyecek takımı deneyine tabi tutulmamalıdır.
Koruma, gereğinden fazla koruma sebebiyle aşırı rahatsızlık vermekten kaçınmak için risklerle risklerin değişik genel seviyeleri arasındaki farklılıkları göstermek için yapılır.
Gerçek risk seviyesinin tayini, kimyasal maddenin yapısı, sıcaklık, basınç, miktar, maruz kalması muhtemel vücut kısımları, iklim şartları, çalışma şiddeti gibi tüm ilgili parametrelerin dikkate alındığı bir risk değerlendirmesine göre takip edilmelidir. Bu risk değerlendirmesi, mesela; kimyasal maddelere karşı koruyucuların diğer bileşenleri veya diğer PPE tiplerinin birleşimleri gibi uygun malzeme tipleri, en etkili çözeltinin bileşimi ve koruyucu tasarımı hakkında önemli bilgiler verir.
Tip 6 ve tip PB [6], düşük olarak değerlendirilen risk ve tam sıvı geçirgenlik engelinin gerekli olmadığı durumlarda bir başka deyişle, koruyucu giyeceklerinde bulaşma olduğunda kullanıcıların tam zamanında yeterli tedbiri alabildikleri durumda kullanım için amaçlanmıştır.
Tip 6 ve tip PB [6] koruyucu giyecekleri en düşük seviyede kimyasal koruma sağlar ve küçük miktarlarda püskürmelere veya kaza ile düşük muhtemel hacimli sıçramalara maruz kalmadan korumak için amaçlanmıştır.
Seçim, kullanım ve bakımdan kaynaklanan sorunlara kılavuz olması bakımından bir teknik rapor hâlen hazırlanma aşamasındadır.
TS EN 14126 Koruyucu Giyecekler (Patojen Organizmalara Karşı)
Kapsam
Bu standart patojen organizmalara karşı koruma sağlayan tekrar kullanılabilir ve sınırlı kullanılan koruyucu giyecekler için özellikleri ve deney metotlarını kapsar. Ameliyat ekipleri tarafından giyilen giyecek veya ameliyat müdahaleleri sırasında karşılıklı-bulaşmayı önlemek için hastalar üzerine örtülen örtüler bu standardı kapsamamaktadır.
Özellikler
Patojen organizmalara karşı koruyucu giyeceğin iki ana işlevi vardır:
– Patojen organizmaların (muhtemelen yaralı) ciltten girmesini önlemek,
– Patojen organizmaların diğer kişilere ve diğer durumlarda yayılmasını önlemek, örnek olarak, yeme veya içme sırasında koruyucu giyeceğini çıkaran kişiye.
Giyececek Tipi | İlgili Standart |
Tip 1a, Tip 1b, Tip 1c, Tip 2 | TS EN 943-1 (TS EN 943-2 giysi takımları için |
Tip 3 | TS EN 466 |
Tip 4 | TS EN 465 |
Tip 5 | TS EN ISO 13982-1 |
Tip 6 | TS EN 13034 |
Vücudun bir kısmını koruma | TS EN 467 |
İş kazalarının Nedenleri
İş kazalarının Nedenleri, iş kazalarının oluşmasında üretim teknolojisi, üretim araçları, çevre koşullarının yanında sosyolojik, psikolojik, fizyolojik bir çok etken rol oynamaktadır. Ancak, iş kazalarının oluşmasına neden olan etkenlerin tümü temel iki etkene indirgenebilir
TS EN 14605+A1 Koruyucu Giyecekler Sıvı Kimyasal Maddelere Karşı
Kapsam
Bu standart, aşağıda belirtilen sınırlı kullanımlı ve tekrar kullanılabilir tip kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecekler için asgari özellikleri kapsar:
- Giyeceğin farklı parçaları arasında sıvı geçirmez birleşim yerleri bulunan ve uygulanabilirse, diğer Avrupa standartlarında belirtilebilen başlıklar, eldivenler, çizmeler, göz siperleri veya solunumla ilgili koruyucu donanım gibi bileşen parçalara sıvı geçirmez birleşim yerleri olan, bütün vücudu koruyucu giyecekler (Tip 3: Sıvı geçirmez giyecek). Bu giyeceklere örnekler; başlıklı veya başlıksız, göz siperli veya göz sipersiz, çizme içi koruyucu çoraplı veya çizme içi koruyucu çorapsız, çizme üstü koruyucu tozluklu veya çizme üstü koruyucu tozluksuz, eldivenli veya eldivensiz tek parça tulumlar veya iki parçalı giyecek takımlarıdır.
- Giyeceğin farklı parçaları arasında sprey geçirmez birleşim yerleri bulunan ve uygulanabilirse, diğer Avrupa standartlarında belirtilebilen başlıklar, eldivenler, çizmeler, göz siperleri veya solunumla ilgili koruyucu donanım gibi bileşen parçalara sprey geçirmez birleşim yerleri olan, bütün vücudu koruyucu giyecekler (Tip 4: Sprey geçirmez giyecek). Bu giyeceklere örnekler; başlıklı veya başlıksız, göz siperli veya göz sipersiz, çizme içi koruyucu çoraplı veya çizme içi koruyucu çorapsız, çizme üstü koruyucu tozluklu veya çizme üstü koruyucu tozluksuz, eldivenli veya eldivensiz tek parça tulumlar veya iki parçalı giyecek takımlarıdır.
- Kimyasal sıvıların içeri girmesine karşı belirli vücut kısımlarına koruma sağlayan vücudun bir kısmını koruyan giyecekler. Bu giyeceklere örnekler; laboratuar önlükleri, ceketler, pantolonlar, önlükler, kolluklar, başlıklar (havalandırmasız) vb.dir. Vücudun bir kısmını koruyan giyecek parçası bazı vücut kısımlarını korumasız bıraktığından bu standart sadece giyecek malzemesi ve dikişleri için performans özelliklerini kapsar.
Not – Sadece kimyasal sıvıların nüfuzuna karşı koruma sağlayan vücudun bir kısmını kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecek parçaları EN 13034 (Tip PB [6] giyecek) kapsamındadır.
KOMPLE GİYECEK TAKIMLARI (TİP 3 VE TİP 4) İÇİN PERFORMANS ÖZELLİKLERİ:
Kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecek EN 340’ın ilgili özelliklerini karşılamalıdır. Giyecek, giyecek parçası tarafından sağlanan koruma ile uyumlu olarak, “yedi hareket” deneyi ile doğrulanabilen, giyenin serbestçe hareket edebilmesini ve mümkün olduğunca rahat olmasını sağlayacak şekilde yapılmalıdır.
Giyen kişinin rahatlığı, giyecek takımının koruyucu giyecek olarak amaçlandığı çalışma tipinde ve ortamlarında tecrübeli deney personeliyle yapılan, giyecek takımı giyme denemeleriyle değerlendirilebilir.
Eller, ayaklar, yüz, kafa ve/veya solunumla ilgili bölgeler gibi yerleri korumak için imalatçı talimatlarına göre ilave koruyucu donanım ile birleştirildiğinde ve komple giyecek takımı olarak deneye tâbi tutulduğunda, Tip 3 ve Tip 4 kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecek belirtilen özellikleri karşılamalıdır.
Bu maddede belirtilen özellikler giyecek parçasının ayrılmaz elamanı olmayan bileşen parçaları dâhil (örneğin, eldivenler, çizmeler, başlıklar veya maskeler) giyecek parçasına bir bütün olarak uygulanır. Bileşenler için kriterler diğer Avrupa standartlarında verilmiş olmasına rağmen, bu bileşenleri bağlayan birleşim yerleri ve bağlantı donanımları bu standardın kapsamına dâhil edilmiştir.
Vücudun bir kısmını koruma vücudun sadece belirli bölgelerini kapatır, diğer bölgelerini tehlikeye açık bırakır. Bu yüzden, bu giyecek tipinin sadece sınırlı deneyi uygundur ve bu mamul standardı buna göre tarif edilmiştir.
Kaynak; Neden İş Güvenliği